හේ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් නම් විය....

ඉතිහාසයේ අප දැන සිටි බොහෝ ඇමෙරිකානු පාලකයින්ට වඩා ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් වෙනස් මිනිසෙක් විය. ඒ වගේම බොහෝ බටහිර යැයි අප දැනසිටි පාලකයින්ගෙන් ද ඔහු වෙනස් විය. ප්‍රබුද්ධ යැයි අප සිතා සිටි බොහෝ ගෝලීය රාෂ්ඨ පාලකයන්ගෙන් ද ඔහු වෙනස් විය. අවම වශයෙන් මෙතෙක් අප දැනසිටි රිපබ්ලිකන් නායකයින්ගෙන් ද ඔහු වෙනස් විය. ඒ දැවැන්ත වෙනස නිසාම හේ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් නම් විය.

'ඇමෙරිකන්' යනුවෙන් අප සිතා සිටි ෆැන්ටසිය ඔහු කුඩු පට්ටම් කළේය. ඒ නිසාම ඔහුව විශ්ලේෂණය කළ හැකි නම් එය අපේ පැත්තෙන් අගනේය.

සියළුම අගතීන් පසෙක තැබුවත් තව දශක ගණනාවක් යනතුරු ඔහු ගෝලීය දේශපාලනයේ පමණක් නොව ඇමෙරිකානු දේශපාලනයේ පවා ප්‍රධාන මාතෘකාවක් වනු ඇත. ඒ බොහෝ කතා තුළ ඔහුව උපුටනු ඇත්තේ නිශේධනාත්මක අර්ථයෙන් විය හැක. ඇත්තටම ඔහුට අවශ්‍ය වූවේද එයම විය හැක. ඒ ට්‍රම්ප් ගේ හැටිය.

ඔහු කටට ආ දේ ඇද නැතුව කිවේය. ඒ වංගු නැති, බ්‍රේක් නැති ප්‍රකාශ සිදු කළේ කිසිදු න්‍යායික වාදයක ('ism') සරණ නොමැතිවය. ඒ 'අමු ප්‍රකාශ' (raw statements) ගැන අනෙක් අය කුමක් සිතනු ඇත්ද යන්න ගැන කිසිවිටක ඔහු තැවුනේ නැත. කෝවිඩ් ගැන ඔහු කළ කී දෑ ගැන සිනා නොවුණු කෙනෙක් නැති ගණන් ය. එහෙත් අවසාන දවස තෙක් ඔහුගේ ඒ ප්‍රකාශ නැවතුණේ නැත. දැන් මේ මොහොත දක්වා ඇමෙරිකාවේ සිදු වෙමින් පවතින සියළු දේ ගැන ඔහු සිදු කරන 'සාහසික ප්‍රකාශ' (outrageous statements) කිසිම විදියකින් නැවතී ද නැත. ඔහු මිය යන තෙක් ඒවා නවතිනු ඇතියැයි කිසිවෙකුට සිතිය ද නොහැක. ඔහුගේ 'නොහික්මුණ ස්වභාවය' (boorish nature) කිසිම විටක කිසිම අවාසිදායක තත්වයක් තුළ ඔහු අතහරින බවක් පළ කළේ ද නැත. ඒ නිසා හේ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් නම් විය.

ඔහු පුරුෂෝත්තමවාදී විය. ඔබාමා මෙන් ආචාරශීලි නොවීය. බුර්ෂුවා සමාචාර විධි ගැන ඔහු එතරම් තැකුවේ නැත. මෙලානියා බොහෝ අවස්ථා වල ඔහුගේ අත ගසා දමනු උකුසු කැමරා ඇස් වලට හසු විය. මෙලානියා ට පසුපසින් 'මහත්මයකු සේ' ගමන් කරනවා වෙනුවට ඔහු ඔහේ ඔහුගේ ගමන යන්නට ගියේය. බ්‍රිතාන්‍ය රැජින ඉදිරියේ ද ඔහු සමාචාර වැරද්දුවේ ය. යටත් විජිත අධිරාජ්‍යයේ වැඩවසම් ආචාර විධි ගැන තවත් මුල්‍ය අධිරාජ්‍යයක කිරුළු පැළඳ සිටි ට්‍රම්ප් වද වුවේ නැත. ඒ ට්‍රම්ප්ගේ හැටි විය.

ඔහුගේ පවුලේ අය හැර අන් කිසිම කෙනෙක් ඔහු විශ්වාස කරන බවක් පෙනෙන්නට තිබුණේ ද නැත. ඔහුගේ ලඟම දේශපාලන හිතවතුන් පවා ඉවත් කරන්නට ඔහු කිසිසේත් මැළි වුවේ නැත. සර්කස් කණ්ඩායමක් සේ ඔහුගේ පවුලේ උදවිය ඔහු යන යන තැන ගියේය. සමහර විට ඒ ඔහු විශ්වාස කළ එකම දෙය නිසා විය හැක.

ලිබරල් ජනමාධ්‍ය ගසන ගේම් ගැන ඔහු දැන සිටි නිසා ඒවා තුට්ටුවකට මායිම් කළේ ද නැත. ඒ වෙනුවට ඔහු ඔවුන්ට අවශ්‍ය වූ නිශේධනාත්මක ප්‍රවෘත්ති සැපයීය. ඒ ඔස්සේ ඔහු ඔවුනටත් නොදැනී ඔවුන්ගේ ආලින්දයට ගියේය. සෑම රාත්‍රියකම කුසීත ලිබරලුන්ගේ රාත්‍රී කෑම මේසයේ මාතෘකාව බවට ඔහු පත්විය. ඔවුන් නින්දට ගියේ ට්‍රම්ප් ගැන නපුරු සිහින දකිමින්ය. ට්‍රම්ප් ඔවුන්ගේ සිහින ඩිස්ටබ් කළේය. ඒ නිසාම ඔහු ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් නම් විය.

කවුරුන් මොනවා කිව්වත් ට්‍රම්ප් ඒ සියලු දේ ඉදිරියේ උපේක්ෂා (indifferent) සහගත විය. ඒ සමගම බොහෝ තැන් වලදී ඔහුගේ කෝපය ඔහු වසන් කළේ ද නැත. එතැනදී ඔහු බොහෝ ලිබරල් 'ශිෂ්ට' පුද්ගලයින්ට වඩා තත්‍යවාදී (authentic) විය.

'ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට මරු පහරක්' ලෙස ඔහුව හැදින්වූ බොහෝ දෙනෙක් අමතක කළ කරුණ නම් මිලියන ගණනක් සාමාන්‍ය ඇමෙරිකන් මිනිසුන් ඔහුට චන්දය දීමට ඉදිරියට පැමිණි බවට වන සත්‍යයයි. තවත් ප්‍රථිපල නිකුත් කෙරෙමින් තිබෙන මේ මැතිවරණයේ පවා මේ වනවිට මිලියන හැත්තෑවක් ඇමෙරිකානුවන් ඔහු කෙරේ විශ්වාසය පළ කොට ඇත. ඒ සත්‍යය ඉතිහාසයෙන් මකා දැමිය නොහැකි වනු ඇත.

සියළු ලිබරල් වටිනාකම් ඔහු මායිම් කළේ නැත. සියලු ලිබරල් ආයතන ඔහු ගණනකට ගත්තේ නැත. සංස්ථාපිතයන්ට පිටින් යන්නට ඔහු කිසිසේත් මැලි වුවේ නැත. කිසිදු සංස්ථාපිත මතවාදයකට ඔහු අවනත වන බවක් පෙන්නුම් කලේද නැත. ඒ ඔහු විශ්වාස කලේ ඔහු ගැන පමණක් නිසා සිදුවූ දෙයක් විය හැක. මට මතක් වන්නේ "There Will Be Blood" නම් අඳුරු නීට්ෂයානු චිත්‍රපටයයි.

බිස්නස් මනසක් තිබූ ඔහු දිග්ගැස්සෙන යුද්ධයක පැටලුනේ නැත. පොරොන්දු වූ මහා තාප්පය ඔහු ඉදිකළේ ද නැත. තිබුණ තැනට වඩා ඇමෙරිකාව මහා ලොකු ශ්‍රේෂ්ට තැනක් කළේ ද නැත.

කළු ජාතික අරගලයේ (BLM) අනන්‍යතා දේශපාලනය ඔහු නොරිස්සුවා පමණක් නොව දක්ෂිනාන්සික 'ආඩම්බර කොල්ලන්' ද (Proud Boys) ඔහු රිස්සුවේ නැත. දෙපැත්තේම හොඳ මිනිසුන් සිටින බව පමණක් ඔහු පැවසීය.

2016යේ මැතිවරණය වන විට වැඩ කරන ඇමෙරිකානු ජනතාවගේ බල නහරය ඔහු ඉතාම දක්ෂ ලෙස ස්පර්ශ කර තිබුණි. ඒ ඔස්සේ වැඩ කරන ජනතාවගේ කැමැත්ත ඔහු වෙත නොඅඩුව ලැබුණි. ඒ තුළ සුදු වර්ගවාදය නොතිබුණා යැයි මම නොකියමි. නමුත් ඒ තුලද අනෙක් අය අමතක කළ දේශපාලනයක් රැඳී තිබුණි. වැදගත්ම දෙය විය හැක්කේ එයයි.

ඇමෙරිකන් ජනාධිපතිවරයෙක් හැටියට ඒ තනතුරේ බොහෝ මුලිකාංග (protocols) බිඳ දැමීමට ඔහු බිය නොවිය. මා කලින් කීවාක් මෙන් ඔහු කිසිදු 'වාදයක' (ism) වහලෙක් නොවීම ඒ නිර්භය බවට හේතුව වූවා විය හැක. කවිච්චියේ දිගා කළ විට ඔහුගේ මුවින් ගලා එන වචන යනු ඔහුගේම වචන මිස කිසිදු වාදයක වචන නොවීම විශ්ලේෂකයකුට පහසුවක් දනවනු දෙයක් වනු නිසැකය. කොතෙක් ගැටළු තිබුණද ඒ නිදහස් බව වෙනුවෙන් සාමාන්‍ය ඇමෙරිකානුවන් පාවිච්චි කළ වචනය 'ට්‍රම්ප්වාදය' (Trumpism) විය හැක.

ඒ නිදහස් බව වෙනුවෙන් සාමාන්‍ය වැඩ කරන පන්තියේ කැමැත්ත එකතු කිරීම එක්තරා ජනප්‍රියවාදයක් දක්වා ඔහු දිග්ගස්සනු ලැබීය. ඔබ හරියටම ට්‍රම්ප් විශ්ලේෂණය කරන්නේ නම් ඔහු යමක අවසානයක් සනිටුහන් කල තැනැත්තෙකු නොව ඔහුගේම ක්‍රමයකට යම් 'ඇමෙරිකානු ජනප්‍රියවාදයක' ආරම්භයක් සලකුණු කළ පුරෝගාමියෙක් ලෙස තේරුම් ගනු ඇත.

මහේෂ් හපුගොඩ

(අවිඥාණය ඇමෙරිකන්කරණය වීම - දෙවන කොටස)

අවිඥාණය ඇමෙරිකන්කරණය වීම...

ඇමෙරිකාවේ රාජ්‍ය ලේකම් ද කවුද ආව කියල පහුගිය දවස්වල ලොකු ගෝරනාඩුවක් තිබ්බ මං බලාගෙන. චීන නියෝජිතයෝ ආපු වෙලාවෙත් ඒ වගේම බුකියේ කට්ටිය හඬ නගනවා මම දැක්කා. නමුත් චිනේ කට්ටිය ආවට වඩා වැඩියෙන් පොම්පියෝ ආපු එක ගැන විරෝධයක් ආව කියලයි මට හිතෙන්නේ. පෙරදිග චින අධිරාජ්‍ය ව්‍යාපෘතියට වඩා මම හිතන්නේ ඇමෙරිකාවට විරුද්ධව බටහිර අධිරාජ්‍යවාදී සටන් පාඨය නග්ගල ගන්න එක ලේසියි. ඒකෙ තියෙන පොඩි සංස්කෘතික විරෝධයක් එක්ක කට්ටිය ෆෝම් වෙනවා වැඩියි කියලයි මට හිතෙන්නේ.

මේ ඔක්කොම අස්සේ දැන් මම ඉන්නේ කොතනද? මම දැන් කියන්න යන්නේ මගේ මනස ඇමෙරිකන්කරණය වෙච්ච් හැටි (Americanization of the unconscious). අනික් අය ගැන කියන්න දන්නේ නැහැ. මේ මගේ එක. මගේ සත දෙක. පොම්පියෝ ආව වෙලාවේ කවුරු හරි ලංකාවේ කෙනෙක් ගෙදරක ඇමෙරිකන් කොඩියක් එල්ලනවා වගේ ෆොටෝ එකකුත් මම දැක්කා ලඟදි බුකියේ ෂෙයා වෙනවා. එතකොටත් මට මේ දේම හිතුණා.

මම ඉස්කෝලේ යන්න ගමෙන් කෑගල්ල ට ආවේ අසූව දශකයේ මැද විතර. ඒ යැංකි ඩිකී ගේ අලුත් රටට. මගේ වටේ සිදුවන යමක් කමක් තේරුම් ගන්න ලොකු මහත් උනේ අසූව අග අනූව මුල වෙනකොට. ඒ වෙද්දී වැඩියෙන් මතකයේ තියෙන්නේ ගමෙන් නගරයට එනකොට පාරේ තිබ්බ ටයර් සෑයවල් කීපයක්. ඒ පුළුටු ගඳ එක්ක නගරයට එනකොට තිබ්බ දේවල් ටිකක් මට සිහියට එනවා. ඒ තමයි මගේ පශ්චාත් ජේ. ආර්. මානසික ලෝකය.

මම හිතෙන්නේ අට හෝ නවය වසර වෙනකොට මඟේ ඇසේ ගැටෙනවා කෑගල්ලේ තිබ්බ සිනමා ශාලා තුන. මුලින් චායා සහ ටාසන්. පස්සේ මිලානෝ. මේවයේ වැඩියෙන් පෙන්නුවේ බටහිර චිත්‍රපට. මට මතකයි 'මාතාහාරි' බැලුවා. තව කොල්ලෝ කීප දෙනෙක් එක්ක. ඒක බැලුවේ චිත්‍රපටය තේරුණු නිසා නෙවෙයි. සෙක්ස් කෑලි ටික නිසා. ඒ වෙලාවේ ඉස්කෝලේ අධ්‍යාපනයට වඩා මේවා ගැන හිත ගියා. කොහෙන් හරි ඉහල පංතියකින් 'ප්ලේ බෝයි' සඟරාව එනවා අපේ පංතියට. ඒවත් බලනවා. චායා එකට එන ඇමෙරිකන් ඇක්ෂන් ෆිල්ම් වගේම සෙක්ස් කෑලි තියන චිත්‍රපටත් බලන්න ගියා. ටාසන් එකටත් ගියා. මේකේ සිංහල ෆිල්ම් එකක් දිව්වොත් අනිකේ ඉංග්‍රීසි එකක් දුවනවා. නහකුණු ගගා දුවන සිංහල එක බලන්නේ නැහැ. අනිකට යනවා හොලිවුඩ් ෆැන්ටසි බලන්න. 'වැඩිහිටියන්ට පමණයි' කියල තියනවා නම් වඩාත් කැමතියි.

ඒ වගේම තමයි රෙකෝඩ් බාර් ටික. මම හිතන්නේ ඉස්කෝලේ ළඟ ඉඳන් ටවුම හරහා ආවොත් රෙකෝඩ් බාර් තුනක් විතර තිබ්බා. ඒවායේ ඉස්සරහා ගහල තිබ්බේ මයිකල් ජැක්සන්, මැඩෝනා, ජෝර්ජ් මයිකල්ලගේ ෆොටෝ. පෝස්ටර්. ලොකු බෆල් වලින් එයාලගේ සින්දු ඇහෙනවා. මුකුත් තේරෙන්නේ නැහැ. හැබැයි අමුතු සිංදු ඇහෙනවා. අමුතු හඬවල්. මට මතකයි එක තැනක තිබ්බා ටීනා ටර්නර් ගේ ලොකු පෝස්ටරයක්. තව ගොඩක් අයගේ නම් මතක නැහැ.

මියුසික් බෑන්ඩ් එන්නෙත් මේ වෙස්ට් එකේ ආක්‍රමණයත් එක්ක. බෑන්ඩ් කරනවා හෝ ඒවාට සෙට් වෙනවා කියන්නේ එක පිස්සුවක් අපේ කාලේ. මම හිතන්නේ මගේ ඕ ලෙවල් යාළුවෝ කිහිප දෙනෙක් බෑන්ඩ් ගහන්න බැස්සා. ඒවාට ඕනි ඇඳුම් ගන්න ම ලොකු කට්ටක් කෑව උන්. සල්ලිත් නැති එකේ.

මට මේ ගැන ගොඩක් ලියල ඔයාල වෙහෙස කරන්න ඕනි නැහැ. අද මේවා අමුතු දේවල් නෙවෙයි. ලැප් ටොප් එකේ එක ක්ලික් එකයි. සියල්ල ඔබ ඉදිරියේ. නමුත් අපේ කාලේ යම් කට්ටක් කෑව ඒ 'සංස්කෘතික කෑලි' ගන්න සහ ඒ එක්ක ජීවත් වෙන්න. කෑගල්ලේ නැත්නම් ගොඩක් වෙලාවට නුවර ගියා.

ඇයි පොම්පියෝ ආපු එක ගැන විරෝධාකල්පික අධිරාජ්‍ය විරෝධී ළිපියක් ලියල වීරයෙක් වෙන්නේ නැත්තේ? ඕනි තරම් කරුණුත් තියනවා නේද? කොච්චර නම් යටත් විජිත උගතුන් මේ ගැන ලියල තියනවා ද? නිදහස් අධ්‍යාපනයේ දරුවෝ නේද? මේවා දැවෙන ප්‍රශ්න තමයි.

හැබැයි එක අරගලයක් පොළොවට සමතලා කරලා ඒ පුළුටු දුම අතරින් ටාටා බස් කටුවක එල්ලිලා නගරෙට ආපු අපේ ඇඟේ බලෙන්ම හැපුණේ ජැක්සන් ල, මැඩෝනා ල, ක්වීන් ල, ජොන් බොන් ජෝවී ල. අදටත් මගේ ප්‍රොෆයිල් පික් එකේ ඉන්නේ ඇමෙරිකන් රොක් ලෙජන්ඩ් එකක් වෙන ක්‍රීඩන්ස් ක්ලියර්වෝටර් ල (Creedence Clearwater Revival). මම ඒ සංස්කෘතියට ආසයි. උන් උන් බවට පත් වෙච්ච විදියටත් ආසයි. Bruce Springsteen, Jon Bon Jovi, Lynyrd Skynyrd අදටත් මගේ වීරයෝ. ඒකත් අර කොඩිය ඉස්සුවා වගේම දෙයක් තමයි.

අදටත් අපේ කෙනෙකුට ඇමෙරිකා යන්න වීසා ගන්න අමාරුයි. හැබැයි MCC එක හින්දා අපේ උන්ට ඇමෙරිකන් පාස්පෝට් එකක් හම්බ වෙනවා නම් මම කැමතියි. ඕනි රටකට ඔන් අරයිවල්. තමන්ගේ හීනෙට යන්න.

බෝම්බ දෙකෙන් පස්සේ ජපානය තීරණයක් ගන්නවා. උන් ඇමෙරිකන් සංස්කෘතිය වැළඳ ගන්නවා. උන්ගේ එකත් පුළුවන් තරම් දුරට තියා ගන්නවා. හැබැයි ටොප් ඇමෙරිකන් ආර්ටිස් ල පළවෙනි ෂෝ එක උන්ගේ රටේ කළොත් දෙවෙනි ෂෝ එක ටෝකියෝ හරි ඕසකා හරි ගහනවා ම තමයි. එකක් ඒ තරමට ෆෑන්ස් ල ඉන්නවා. අනික එහෙම ගෙන්නන්න තරම් සල්ලියක් සංසරණය වෙනවා. අනික තාක්ෂනය තියෙනවා.

ඒ රට එක අමාරු තැනකදී තීරණයක් ගන්නවා. රටක් විදියට. ඒ තමයි අපි අපේ විදියකට බටහිර වැළඳ ගන්නවා කියල. එතැන ඉඳන් අද දක්වා ඇවිල්ල අද ජපානය ලෝකේ ප්‍රමුඛ ම ධනවත් රටක් බවට පත් වෙලා තියෙනවා. ජපන් පාස් පෝට් එක කියන්නේ ඇමෙරිකන් පාස් පෝට් එක වගේම ලෝකේ පිළිගන්නා පාස් පෝට් එකක්. පටස් ගලා ඉමිග්රේෂන් ක්ලියරන්ස් කරලා දෙනවා.

මම කියන්නේ ඇමෙරිකාවට අළුතෙන් ඇවිල්ලා ආක්‍රමණය කරන්න දෙයක් අපේ නැහැ කියල. අපේ මුළු ජීවන ෆැන්ටසි එකම එයාල ආක්‍රමණය කරලා ගොඩක් කල් (colonizing the life-world කියල කියන්නේ හබමාස්). ජේ. ආර්. උන්නැහැ කළේ බටහිර සංස්කෘතිය (ඇමෙරිකන් සංස්කෘතිය) අපේ ෆැන්ටසි එක කරපු එක. ඒකට ඉඩ දුන්න එක. ඇමෙරිකන් ෆැන්ටසි එක අපිට විතරක් නෙවෙයි ලෝකේ අනික් හැමෝටමත් පොදුයි (මම නෙවෙයි එහෙම කියන්නේ ඉන්දියාවේ සද්ගුරු). හැබැයි එකම දේ චීනය කියන්නේ අපේ සංස්කෘතික ෆැන්ටසි එකක් නොවීම. උන්ගේත් ෆැන්ටසි එක බටහිර වීම. මාවෝ කිව්වා වගේ බටහිරටත් වඩා බටහිර වීම. ඒ නිසා අපේ සංස්කෘතික අනෙකා චීනය නෙවෙයි. අපේ දේශමාමක අය උනත් අන්තිමට පදිංචි උනේ ඇමෙරිකාවේ නේ. චීනයේ නෙවෙයි නේ. ඒකම නිර්ණායකයක් නේ. ශරීරය මෙහෙ තිබුණට ඇමෙරිකාව අත හරින්න අදටත් කැමති නැති අය ගොඩක් ඉන්නවා. මානසික විප්‍රදේශගත (psychological de-territorialization) වීම පැත්තෙන් ගත්තොත් අපි ගොඩක් අය ඇත්තටම මනසින් ඇමෙරිකන් පුරවැසියෝ. මම වගේම.

ජපානය ඇමෙරිකන් ෆැන්ටසි එක ඇඹරෙන්නේ නැතුව පිළිගත්තා. ඇමෙරිකන් බව ඔස්සේ ගියා. ඩී. ටී. සුසුකි ල ඇමෙරිකන් ජීවන ලෝකය ඇතුලේ වැඩ පෙන්නුවා. සෝනි සමාගම ලෝකය ආක්‍රමණය කළා. ටොයෝටාත් එහෙමයි. තවත් ගොඩක් අය ඇති.

වසර තිහකට පස්සේ අදටත් අපිට යැංකි ඩිකී ගෙන් ගැළවෙන්න බැහැ. එයාගේ ෆැන්ටසි එකේ අපි ගොඩ දෙනෙක් හිර කාරයෝ. එයාගෙන් ගැළවෙන්න තියෙන එකම විදිය එයාගේ ෆැන්ටසි එක තරණය කරන එකම තමයි.

ඒ එක්කම මගේ අවසන් වාක්‍යය මෙච්චරයි. හරියන්න හරි වැරදෙන්න හරි කෙලින් තීරණයක් ගම්මු. හරිගියොත් එහෙමයි. වැරදුණොත් ඒකත් එහෙමයි. මම වැඩිය කැමතියි අපේ ෆැන්ටසි එක පැත්තට පක්ෂව තීරණයක් ගන්නවා නම්. එතකොට අපි අවම වශයෙන් අපේ හිතට හරි අවංකයි. අපේ ඇත්ත ආශාව වෙනුවෙන් තීරණයක් ගම්මු. බලය ඕනි අන්න ඒ දේ වෙනුවෙන්.

'බලය යනු ආත්ම විශ්වාසයයි'.

(මේ ලිව්වේ මගේ ෆැන්ටසි එක ගැන. ඒ නිසා අනික් අය ඒකෙ පැටලෙන්න උවමනා නැහැ).

කියවන්න: John Seeley (1967). Americanization of the unconscious. . New York: International Science Press.

සුපෙම් හැඟුම් ඔබෙන් එපා මිනිස්කම විනා...

ජනාධිපතිතුමා හැඟුම්බර වෙලා. ඒ හැඟුම් දැකපු මන්ත්රිලිලා කීප දෙනෙක් ජනාධිපතිතුමාටත් වඩා හැඟුම්බර වෙලා. ඒක දැකපු හැමෝම දැන් හැඟුම්බර වෙලා. විස්ස සම්මත කරගන්න දැන් රටම හැඟුම්බරයි. හොටු, කඳුළු, කබ දැක්කම හිත උණුවෙනවා. කොරෝනා ඉස්පොල්ලේ ගියත් දැන් ගණනක් නැහැ. වෛරස් වලට වඩා හැඟීම් ප්‍රභලයි. මොකද අපි මිනිස්සු...මිනිස්සු හැඟීම් බරයි.

තර්කය අනුව ගත්තොත් කොරෝනා මාරාන්තිකයි තමයි. නමුත් මිනිස් හැඟීම් අපිට බලකරනවා තර්ක බුද්ධිය වෙනුවට හැඟීම් වලට අවනත වෙන්න කියල. මිනිස් ඉතිහාසය තර්ක බුද්ධියට දීල තියන තැනට වඩා ලොකු තැනක් හැඟීම් වලට දීල තියනවා. කොරෝනා අමතක කරලා මිනිස්සු සිප වැළඳ ගන්නවා. හැඟුම් බරයි ඔබේ කැළුම් උනාම ඉතිං දේදුනු කියන්නේ නැහැ සුපෙම් හැඟුම් ඔබෙන් එපා කියල.....නමුත් ප්‍රශ්නේ තියෙන්නේ 'ඉතින් ඊට පස්සේ' උනාම. ඒ කියන්නේ හැඟුම් බර වෙලා විස්ස සම්මත කර ගත්තට පස්සේ මොකක් වෙයිද මේ ප්‍රේම වෘත්තාන්තයට. මේකද මිලේනියම් නැත්නම් සහශ්‍රක පරම්පරාවට කලින් පරම්පරාවේ දේදුණු කැලුම්ලා දෙන තිළිණය?

අද හැගුම් බර උනා. හෙට සම්මත කළා. අනිද්දා දවසේ අපේ අනාගතය තීරණය වෙන්නේ කොහොමද කියන එක මේ ආණ්ඩුවට චන්දය දුන්න සහශ්‍රක පරම්පරාව අහන්න ඕනි ප්‍රශ්නයක්. ඒ කියන්නේ ඩේ ආෆ්ටර් ටුමෝරෝ (The Day After Tomorrow) වෙනකොට අපේ දෛවය මොන වගේ වෙයිද කියන අපි අද අහන්න ඕනි ප්‍රශ්නයක්.

විසි වෙනි සියවසේ අපි ඒ ප්‍රශ්නේ ඇහුවේ නැති නිසා වෙච්ච විනාශයන් මෙතකැයි කියන්න බැහැ. තනි මිනිසා කියන්නේ වැදගත් ප්‍රපංචයක් තමයි. හැබැයි තනි මිනිසෙක් වටා සංවරණය සහ තුලනය නැතුව බලය කේන්ද්‍රගත වෙලා සිදුවෙච්ච විනාශයන් අපි දන්නවා. ඒ ඒ අවස්ථාවල තනි මිනිස්සු කිසිම දෙවන සිතිවිල්ලක් නැතුව තමන්ට කැමති කැමති විදියට ලෝකය අරන් ගිය සාහසික අන්තයන් ගැන අපිට අමතක වෙන්න හේතුවක් නැහැ. මට තියන ගැටළුව ඉතිහාසය නව ස්වරූප වලින් පුනර්වාචී වීම. ඇත්තටම සිදු වෙන්නේ ඉතිහාසය නැවත නැවත ඒ ලෙසින් ම සිදුවීම නෙවෙයි. මිනිස්සු ඒ දන්නා ඉතිහාසය ම නැවත නැවත ගෙන්වා ගැනීම.

කේන්ද්‍රීය බලයක් ලෝකයේ පාලකයෝ හැමවිටම ඉල්ලුවේ ලෝකය 'පිළිවෙල' (order) කරන්න. මේක තමයි එයාලගේ ප්‍රධාන වචනය. අරාජක බව - අපිළිවෙල - විසිරුණ බව නැති කරන්න. අද ලෝකයේ වම සහ දකුණ කියන කඳවුරු දෙක දෙපැත්තට කැඩෙන ප්‍රධාන වචනයත් මේක. 'ලෝකය පිළිවෙල කරන්නේ කොහොමද? ඒකට තියෙන ක්‍රමවේදය මොකක්ද?' කියන ප්‍රශ්න දෙකට දෙන උත්තර දෙක තීරණාත්මක ලෙස වෙනස් වෙන්නේ මෙතනින්. ඒ අනුව වම සහ දකුණ වෙන් වෙනවා.

කේන්ද්‍රීය බලයක් සහිත ඒකාධිපතියන් ඔබට ආයෝජන පොරොන්දුවක් දෙනවා ලෝකයේ අවුල් නැති කරලා - විසිරුණ බව කම්බස් කරලා දාල - පරිපුර්ණ ලෝකයක් හදල දෙනවා කියල (වමේ ඒකාධිකාරය ඇතුලේ පවා මේ ආයෝජන පොරොන්දුව තිබුණා). ඔබගේ ලෝකයේ අපිළිවෙල ඇති කරලා තියන 'සතුරා' විනාශ කරනවා කියල. ඒ කියන්නේ ඔබට ඒකාධිකාරී ක්‍රමයක් ඇතුලේ 'පරිපුර්ණ ලෝකයක්' වෙනුවෙන් ලොකු ෆැන්ටසි ආයෝජනයක් කරන්න පුළුවන්. නමුත් අනික් කඳවුර -ඒ කියන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කඳවුර - එහෙම ලොකු දෘෂ්ටිවාදී පොරොන්දුවක් දෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා ආයෝජනයක් නැහැ. ඒ නිසා පොරොන්දු රහිත ඒ හිස් බව ඇතුලේ මිනිස්සු ඉන්න කැමතිත් නැහැ.

එහෙම මිනිස්සු නොසිටින්න විශේෂම හේතුව තමයි ඕනෑම ෆැන්ටසි එකක් පරිපුර්ණ බව ඉල්ලන එක. මිනිස්සු ඒක හඹා ගෙන යනවා. ෆැන්ටසි එකක් කියන්නේ කවුරුහරි දෙන ලද දෙයක් නෙවෙයි. අපි එකලස් කර ගන්නා දෙයක් (fantasy is not something that is given but assembled). ගැහැණියක් දැක්කම පොඩි භෞතික දේවල් ටිකක් හිතාගන්න පුළුවන්. නොදෙන ලද ඉතුරු ටික හිතෙන් හදා ගන්නවා. එසෙම්බල් කර ගන්නවා. එයා එහෙම ඇති මෙහෙම ඇති කියල. විස්සෙන් පස්සේ තමයි තේරෙන්නේ එයා එහෙමත් නැහැ මෙහෙමත් නැහැ කියල. තියෙන්නේ අපි කවුරුත් නොහිතපු වෙනම එකක් කියල. ඒක තමයි සමකාලීන ඉතිහාසයේ පාඩම. මං කියන්නේ ඉගෙන ගන්නවා නම් ඒක තමයි පාඩම. මම එහෙම කියන්නේ නොසිතුව ම ගමනාන්තයක් වෙත යන්න තියන මිනිස් බය (fear) නිසා නම් නෙවෙයි.

ලෝකය පිළිවෙල වෙන එක නම් හොඳයි. මමත් ඒකට කැමතියි. සාධාරණ වෙනවා නම් තවත් කැමතියි. හැබැයි ඒ 'පිළිවෙල ෆැන්ටසි' එක අත්පත් කරගන්න මිනිස් ශිෂ්ටාචාර ගෙවපු 'හදිසි මිල' දැක්කම ඒ පිළිවෙල ලෝකය ගැන අපිට ගොඩක් හිතන්න වෙනවා. ඒ නිසා හැඟීම් කොච්චර තිබුණත් ඉමෝෂනල් වෙලා හරියන්නේ නැහැ. හදිස්සි වෙලා හරියන්නෙත් නැහැ. අවබෝධාත්මක වෙන්න වෙනවා.

ඒ නිසා සුපෙම් හැඟුම් වෙනුවට මනුෂ්‍ය බුද්ධිය මෙහෙයවල ලෝකය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී තැනක් කරමු. පුළුල් අවකාශයක් බවට පත් කරමු.

'සුපෙම් හැඟුම් ඔබෙන් එපා මිනිස්කම විනා...නෞකාවකි මා ඈත ගණදුරේ....'

ඔබේ හැඟුම් මා සැක කරමි. ඒ නිසා මා පවතිමි. තනි මිනිසෙක් ලෙස විසි වෙනි ව්‍යස්ථා සංශෝධනය වෙනුවෙන් මගේ අකමැත්ත සහ විරෝධය මෙසේ සටහන් කොට තබමි.

මීට දේදුණු...

උල්ලංඝනයෙන් තොරව ප්‍රමෝදය සඳහා වූ අන් මාවතක් නොමැත...

අපි හැමෝම එකම විදියේ ගේම් සෙල්ලම කරන්නේ නැහැ. එක් එක් අය තෝරා ගන්නා වරණයන් ඒ ඒ අයගේ සන්දර්භයන් සහ පසුබිම අනුව වෙනස් වෙනවා. සමහර ඒවා සමාජයට හිතවත්. සමහර ඒවා අහිතවත්. සමහර ඒවා මරණියයි. මම දැන් කියන්න හදන්නේ ඒ වගේ මරණීය දෙයක් ගැන.

මිනිස්සු සමහර ගේම් වලට බහින කොටම දන්නවා තමන් බහින්නේ මරණීය ගේමකට කියල. දන්නේ නැතුව පාතාලෙට බැස්ස කෙනෙක් නෙවෙයි මදූෂ්. ඒකෙ අග මුල මැද හොඳට දැනගෙන වැඩේට එන්ටර් උන කෙනෙක්. එයා අතින් එළොව ගිහිල්ල තියන අයත් අපමණ ඇති. බේරුණු අයත් ඇති. අපි කරුවුත් බබ්බු නෙවෙයි. ආයුධ පෙන්නන්න ගිහිල්ල මැරුණු පලවෙනි කෙනත් නෙවෙයි මදූෂ්.

එයා වැඩකලේ අපි දන්නා 'පිළිවෙල' ඇතුලේ නෙවෙයි කියල අපි ඔක්කොම දන්නවනේ. එතකොට ඒවාට ප්‍රතිචාර එන්නෙත් ඒ 'පිළිවෙල' ඇතුලේ නොවෙන්න පුළුවන්. මම කියන්නේ මේ 'ආයුධ පෙන්නන චිත්‍රපටය' කිසිසේත් හරි කියල කියන එක නෙවෙයි. මදූෂ් කියන්නේ මේ ක්‍රමය ඇතුලේ අහිංසක හෝ අනිවාර්යයක් නෙවෙයි කියලත් නෙවෙයි. හැබැයි මේ මරණ කියන්නේ මහා පුදුම දෙයක් නම් නෙවෙයි. හිතාගන්න පුළුවන් ඒවා. එයා උපන් සන්දර්භයෙන් (දුප්පත් කම, පවුල් අවුල්, සමාජ අසාධාරණය) ගොඩ එන්න එයත් කළේ පවත්නා පිළිවෙල උල්ලංඝනය කරපු එක. හරි වැරදි කතාව නෙවෙයි මේ කියන්නේ.

පොඩ්ඩක් මතක් කර ගන්න මීට ටික කලකට කලින් තිරගත වෙච්ච Sicario (2015) කියන චිත්‍රපටය. ඇමෙරිකන් මත්ද්‍රව්‍ය නාශක කාර්යාංශයේ විශේෂ කණ්ඩායමක් මෙක්සිකන් මෙඩෙලින් කාටෙල් එක හඹායන කතාවක් තමයි ඒකෙ පසුබිම. එයාලට නෛතික ආවරණයක් අවශ්‍ය වෙනවා මෙක්සිකෝ භූමියට ගිහිල්ල සමහර ඔපරේෂන් කරන්න. මේ කියන ගොඩක් මෙහෙයුම් නීතියට පිටින් තියෙන්නේ. දේශසීමා නීති, සිවිල් පුරවැසි නීති, මානව අයිතිවාසිකම් වගේ විශ්වීය සම්ප්‍රදායන් සහ වගවීම් එක්ක ඇත්තටම අර කියන මෙහෙයුම් කරන්න බැහැ. ඒ නිසා කේට් ව එයාල වැඩේට ගාව ගන්නවා සිවිල් නෛතික ආවරණයක් තියනවා කියන්න. නමුත් මේ මෙහෙයුම් දියත් වෙන අනීතික විදිය ගැන කේට් ට විශාල ආචාරධාර්මික ගැටළුවක් තියනවා සහ ඇය ඒ වෙනුවෙන් පෙනී ඉන්නවා.

අනීතික කඩා පැනීම්, අත්අඩංගුවට ගැනීම් වගේම ප්‍රශ්න කිරීම් ගොඩක් මේ සදාචාර ගැටළුවට අන්තර්ගතයි. නමුත් ඒ මට්ටමේ 'උල්ලංඝනයක්' නැතුව අර කාටෙල් වල දැවැන්ත බලපෑම පාලනය කරන්නත් අමාරුයි. අපේ අයත් එහෙම තමයි. බන්ධනාගාරේ ඇතුලේ ඉඳන් ම ගේම් කොච්චර ප්ලෑන් කරනවද? ඒ කියන්නේ වැරදි නැවත්වීම වෙනුවෙන් පවතින නෛතික රාමුව සහ ඒවායේ ඉන්න මිනිස්සු ම අපරාධ කරුවන් විසින් ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් පාවිච්චි කරනවා නම්, ඒ කියන්නේ වැටයි නියරයි දෙකම ගොයම් කනවා නම්, එතකොට ඇත්තටම ඒ ක්‍රියා නවත්වන්න ඉන්න මිනිස්සු කරන්නේ කුමක් ද කියන ප්‍රශ්නේ මම හිතන්නේ අපි අමතක කරන්න හොඳ නැහැ.

කාටෙල් එකේ උන් ඔක්කොම ඉවර කරලා අන්තිමට මෙඩෙලින් ඇවිල්ල 'සියල්ල සිදුවුණේ නීතියට අනුවයි කියල' කියන ලියවිල්ලට කේට් ගෙන් අත්සන ගන්නේ පිස්තෝලේ පෙන්නලා. නැත්නම් කවදාහරි ඇමෙරිකන් උන් තමන් පාවල දෙයි කියල මෙඩෙලින් ට බයයි. එයා කවුරුත් විශ්වාස කරන්නේ නැහැ. ගේම් එකේ ඉන්න එකා තමයි දන්නේ වැඩේ තියෙන බරපතල කම. ඒ නිසා සදාචාරය කියන එක එක අතකින් පැරඩොක්ස් එකක්. ඒ කියන්නේ සදාචාරය අවශ්‍ය නැහැ කියන එක නම් නෙවෙයි. මම කියන්නේ අපි දේවල් ගැඹුරෙන් අවබෝධ කර ගන්න ඕනි කියල.

මදුෂ් බිහිවෙන සමාජ සන්දර්භය වෙනස් කරලා මීට වඩා හොඳ එකක් හදන්න කාට හරි ඕනි නම් එයාටත් පවත්නා ක්‍රමය සහ පිළිවෙල උල්ලංඝනය කරන්න වෙනවා. ඒක තමයි ඇත්ත.

එතිකල් කෝඩ් (ethical code) එකක් කඩන්නේ නැතුව සියල්ල සර්ව සාධාරණ ලෙස කරන්න පුළුවන් නම් අගෙයි. ඒත් අපි ජීවත් වෙන මේ යුගය ඒ සඳහා ඉඩ දීල තියනවද කියන එක ලොකු ප්‍රශ්නයක්.

'උල්ලංඝනය නැතුව ප්‍රමෝදය සඳහා මාවතක් නැහැ' කියල කියන්නේ ඉතිං ලකාන් ම නේ....ඉතිං මදූෂ් කියන්නේ ආන්තික සමාජ පන්තියක ප්‍රමෝද නියෝජනයක් වගේම මදූෂ්ගේ මරණයත් ප්‍රමෝදයක්. දැන් පෙනෙන විදියට මරපු හැටිත් ප්‍රමෝදයක් වගෙයි. '...without a transgression there is no access to jouissance' (Jacques Lacan, The Ethics of Psychoanalysis).

මචු පිචූ හි අවසන් සංචාරකයා...

සංචරණ විද්‍යාව නැත්නම් සංචාරක විද්‍යාවේ (tourism science) අළුත් වචන ගොඩට වැටෙන තාක්ෂණික වචනයක් තමයි 'හුදකලා සංචාරකයින්' (solo travelers) කියන එක. එක තනි පුද්ගලයෙක් විදියට මුල් කාලේ ගෙදරින් පිටවෙලා ලෝකෙ වටේ ගියේ පිරිමි සංචාරකයින්. අද වෙනකොට ගැහැණු හුදකලා සංචාරකයින් ගණන සංඛ්‍යාත්මකව ගොඩක් වැඩිවෙමින් පවතිනවා. ඒ අනුව සංචාරක කර්මාන්තයේ පහසුකම් ඒ අයට උවමනා විදියට වෙනස් වෙලා තියෙනවා. දැන් මම ලියන්න යන්නෙත් ඒ වගේ හුදකලා සංචාරකයෙක් ගැන. කරුණු දෙකක් නිසා මේ ප්‍රවෘතිය මට වැදගත්. එක තමයි කේවල පුද්ගල බව. අනික තමයි ජපානය. දෙකම මම කැමති ප්‍රපංච දෙකක්.

මේ ප්‍රවෘත්තියේ කතා නායකයා වෙන්නේ බටහිර දිග ජපානයේ නාරා ප්‍රදේශයේ පදිංචි කරුවෙක් වෙච්ච විසි හය හැවිදිරි (26) ජෙසී කතයාමා (Jesse Katayama). ලෝකයේ වැඩිම සංචාරක ආකර්ෂණයක් තියෙන පේරූහි මචු පිචූ (Machu Picchu) පුරාවිද්‍යා බිම් කඩ නරඹන්න හිතාගෙන කතයාමා පේරු වල ඕගස් කැලින්ටාස් වලට එන්නේ මාර්තු 14. හැබැයි මාර්තු 16 වෙනිදා පේරු රාජ්‍යය කෝවිඩ් නිසා මචු පිචූ යුනෙස්කෝ බිම් කඩ වසා දමනවා. එතකොටත් මචු පිචූ වලට ඇතුල් වෙන ටිකට් එක කතයාමාගේ අතේ. එතනදී කතයාමාට කරන්න දෙයක් නැතුව මචු පිචූ පෙනි පෙනී මේ නගරයේ හිර වෙන්න වෙනවා.

ඕගස් කැලින්ටාස් වල පුංචි කාමරයක් කුළියට ගන්න කතයාමා එදා ඉඳල ඒ නගරයේ තාවකාලික පුරවැසියෙක් වෙනවා. අළුත් තැන තමන්ගේ තැනක් කර ගන්නවා. රටේ දේශසීමා වහල නිසා රටෙන් එළියට යන්නත් බැහැ. දකුණු ඇමෙරිකාවේ වෙනත් සංචාරක ආකර්ෂණයක් බලන්න යන්නත් බැහැ. ඉතිං එයා කළේ පේරූ වල වසා දැම්මේ නැති වෙනත් සංචාරක ගමනාන්ත වල (tourist destinations) කරක් ගහපු එක. වනාන්තර, කඳු, දිය ඇලි වගේ ගොඩක් දේවල් එයා දැක්කත් කතයාමාගේ ප්‍රාථමික අරමුණ වෙච්ච මචු පිචූ නම් මේ සම්ම ජාතියේ අරින පාටක් තිබ්බේ නැහැ.

'මම හැමදාම උදේට රවුමක් දුවනවා. ඒ දුවනකොට මට මචු පිචූ අර වාගේ මේ වගේ ඇස් ඉස්සරහා පෙනෙනවා. හැබැයි මේ අවුරුද්දේ කීයටවත් ඒක අරින්නේ නැති නිසා මම හිතුවා මට ඒක ළඟට යන්න කවදාවත් හම්බ වෙන්නේ නැති වෙයි කියල'. කැලින්ටාස් නගරයේ අලුත් ජපන් පදිංචිකාරය එහෙම කියනවා. 'හැබැයි මට මචු පිචූ නොදැක්කා කියල පොඩ්ඩක්වත් දුකක් දැනුනේ නැත්තේ මේ නගරයේ තිබ්බ ආගන්තුක සත්කාරය නිසා'.

දැන් මාස හතක් ගිහිල්ල කතයාමා අතේ තිබ්බ සල්ලිත් ඉවර නිසා එයා තීරණය කරනවා මේ ටවුමට සමු දීලා ආපහු ජපන් යන්න. හැබැයි එයාගේ අතේ තාමත් තියනවා අර පාවිච්චි නොකරපු මචු පිචූ ටිකට් එක. එතකොට තමයි පේරු වල ප්‍රාදේශීය සංචාරක මඟ පෙන්වන සමාගමක් එයාලගේ සංචාරක ඇමතිවරයට කතා කරලා මේ ගැන කියන්නේ. පේරු රාජ්‍යයේ සංචාරක ඇමතිවරයා එකඟ වෙනවා එකම එක දිනකට ඉන්කා වරුන්ගේ මේ සුවිශේෂී ශිෂ්ටාචාරයේ නටබුන් බලන්න යන්න කතයාමාට ඉඩ දෙන්න.

මේ විශේෂ ප්‍රවේශ අවසරය දැකපු කතයාමා පුදුම වෙනවා. 'පේරු රටේ ඔබලා ගොඩක් කරුණාවන්ත මිනිස්සු. මේක මහ අපූරු අවසරයක්. සුපිරි අවසරයක්'.

කතයාමා එක්ක මේ විශේෂ ගමන යන්න කැමරාකරුවෝ දෙන්නෙක් සහ මචු පිචූ පුරාවිද්‍යා භූමියේ ප්‍රධානියාත් එක් වෙනවා. ඒ ගෞරවයක් විදියට. වෙනදට ලක්ෂ ගණනක් ඉන්න මචු පිචූ අද කතයාමා නරඹන්නේ එකම එක හුදකලා සංචාරකයා හැටියට. ඉතින් මේ අද්විතීය ශිෂ්ටාචාරයේ නටබුන් දැකල එහෙම ආපසු ජපානෙට යන්න ලැහැස්ති වෙලා කතයාමා කියනවා 'වැදගත් දේ මචු පිචූ දැකපු එක නෙවෙයි. මම තුළ හිටිය ඒත් මටත් හොයා ගන්න බැරිවුන කෙනෙක් මට මේ නගරයෙන් හමු වෙච්ච එක. මේ කඳුළු එන්නේ ඒ නිසා...'

මාස හතක් මේ නගරයේ ඉඳල යන්න හදනකොට නගරයේ එයාගේ අළුත් යාළුවෝ කතයාමා වෙනුවෙන් එයාගේ රූපෙ තියෙන බෝනික්කෝ හදල. චිත්‍ර ඇඳලා. සිහිවටන විදියට.

'අප මේ අමුත්තාට ඒ විශේෂ අවසරය දුන්නේ ඔහුගේ ඉවසීමට කරන ලද ගෞරවයක් හැටියට. ගොඩක් වෙලාවට මිනිස්සු කරන්නේ රණ්ඩු දබර කරගෙන එයාලගේ අවශ්‍යතාව වෙනුවෙන් කෑ කෝ ගහන එක. හැබැයි මේ තරුණ අමුත්තා මාස හතක් තිස්සේ පෙන්නුව ඉවසීම පුදුම එළවන සුළුයි. ඒ කියන්නේ එයා මේ ශිෂ්ටාචාරය බලන්න ඇත්ත උරුමයක් තියෙන කෙනෙක්...' එහෙම කියන්නේ ඒ රටේ සංචාරක ඇමතිවරයා.

මට අනුව කතයාමා වගේම පේරු රජයත් පෙන්නුවේ එක දෙයක් විතරයි. සංචාරකයෙක් කියන්නේ නිකම්ම නිකම් පාරිභෝගිකයෙක් විතරක් නෙවෙයි. ශිෂ්ටාචාරයක නියෝජිතයෙක්. ඒ ශිෂ්ටාචාරයේ වටිනාකම් වල නියෝජිතයෙක්.

එහෙම ගත්තම තනි පුද්ගලයෙක් කියන්නේ කොච්චර හයිය දෙයක් ද? 'හොඳම දේ ලැබෙන්නේ ඒ වෙනුවෙන් පොරොත්තු වෙන මිනිසුන්ට'. එහෙම කියන්නේ හිටපු ඇමෙරිකන් ජනාධිපති වරයෙක් වෙච්ච ඒබ්‍රහම් ලින්කන්.

පෘතුවි සෙල්ෆිය...

අනන්ත වූ විශ්වයේ තොරතුරු සොයන අටියෙන් 1977 සැප්තැම්බර් 5 කෙනෙඩි තුඩුවෙන් අභ්‍යවකාශ ගත කළ වොයේජර් 1 අභ්‍යවකාශ යානය මේ මොහොත වෙනකොටත් අනන්තය දක්වා ගමන් කරමින් ඉන්නවා කියල දැන් අපි දන්නවා. අනතුරක් නොවුණොත් තව වසර මිලියන ගණනක් වුනත් එයා මේ මන්දාකිණිය වටේ කරක් ගහයි. පවතින්න පුළුවන් උනොත් ඉනුත් ඔබ්බට යයි.

අපේ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ තොරතුරු සොයන එක තමයි එයාගේ මූලික අරමුණ උනේ. ඊට අමතරව එයා යන ගමන් මාර්ගයේ එයාට හමු වුණ බ්‍රහස්පති වගේම සෙනසුරුත්, සෙනසුරු ගේ චන්ද්‍රයෙක් වෙච්ච ටයිටන් ගැනත් එයා ඡායාරූප වගේම තවත් තොරතුරුත් අපිට එව්වා. මේ මිහිතලයේ වෙන කිසිම කෙනෙක් නොගිය අසහාය ගමනක් (grand journey) යන්න එයා හරියටම පටන් ගත්තේ අපේ සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලය පහු කරන්න පටන් ගන්නකොට. සූර්ය සුනාමි වගේම තවත් බාධක ගොඩක් පහුකරගෙන එයා එක මොහොතක අපෙන් සදහටම වෙන් වෙනවා කියල නාසා එකේ මේ සමස්ත වොයේජර් ව්‍යාපෘතිය සැළසුම් කල තාරකා භෞතික විද්‍යාඥ කාල් සේගන් දැන සිටියා.

ක්ෂිරපථ මන්දාකිණියේ එක තරුවක් අසබඩ පෘතුවිය කියල තැනක මිනිස්සු කියල පිරිසක් හිටිය කියල අපි මේ ලෝකෙන් සම්පූර්ණයෙන් ඉවත් වෙලා ගිහිල්ල (final human exodus) තව වසර මිළියන හෝ බිලියන ගණනකට පස්සේ හරි එයා මේ විශ්වයේ කොහේ හෝ සටහන් කරලා තියයි කියල නාසා එකේ ප්‍රධානියා වෙච්ච සේගන් හිතුවා. න්‍යෂ්ටික අවි එක්ක සීතල යුද්දෙක හිටපු බටහිර ජාතීන්ට ශිෂ්ටාචාර අවසානයක් ගැන ඒ වගේ ෆැන්ටසි එකක් ඔළුවට එන එක මට නම් අරුමයක් නැහැ. විද්‍යාව ඔස්සේ ම ලෝක විනාශයකුත් එනවා කියල එයාලට හිතෙන්න ඇති.

සෙනසුරුගේ ඡායාරූප එව්වට පස්සේ එයාගේ ප්‍රාථමික මෙහෙවර (primary mission) ඉවර නිසා එයාගේ බල ශක්තිය ඉතුරු කරගන්න නාසා එක වොයේජර් යානයේ කැමරා අක්‍රීය කරනවා (switched off). දැන් එයා අපේ සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලයේ සීමාවෙන් ඉවත් වෙන්න ලඟයි. නමුත් එකවරම නොසිතූ දෙයක් කාල් සේගන්ගේ හිතට ඇවිල්ලා එයා කියනවා අන්තිම එකම එක වතාවකට කැමරා නැවත ක්‍රියාත්මක කරන්න කියල. එකම එක වතාවක්. ඔව්.

ඒ කරලා ඒ පොඩි වෙලාවේ සේගන් කියනවා දැන් කැමරාව අපේ පැත්තට හරවන්න කියල. ඊට පස්සේ වොයෙජර් අපේ පැත්තට හැරෙනවා එකම එක වතාවකට. කවදාවත් ආපසු නොබලන්න ඉටාගෙන ගමන් ආරම්භ කරපු වොයේජර්. අපි ගැන සමුගැනීමේ දුකක් නොතිබ්බ වොයේජර්. යකඩ හිතක් තිබ්බ වොයේජර්. හැතපුම් බිලියන හතරක් ඈත ඉඳන් ආපසු හැරෙනවා. හැරිලා අවසන් වතාවට අපේ දිහා බලල අපේ සෙල්ෆියක් ගහල අපිට එවනවා. මෙන්න බලා ගනිල්ලා. මට උඹල පෙනෙන හැටි. 'මගේ ඇස තුළ ඔබ කවුද' කියල 1990 පෙබරවාරි මාසේ දවසක එයා අපිට පෙන්නනවා. ඇත්තටම ගත්තොත් ඡායාරූප ගණනාවක් එයා එක දිගට ගන්නවා. ඒ ඓතිහාසික ඡායාරූප පෙලට කියන්නේ 'සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලයේ පවුලේ ඡායාරූපය' (solar system's family portrait) කියල. එයිනුත් එකම එක ඡායාරූපයක් මිනිස් ශිෂ්ටාචාරයේ අද්විතීයම ඡායාරූපය ලෙස හැඳින්වෙනවා.

ඒකට කියන්නේ 'සුදුමැළි නිල් තිත' (pale blue dot) කියල. 'අවපැහැ ගැහුණ ශෝකී තිලකය' කියලත් මේ වචන ටික පරිවර්තනය කරන්න පුළුවන්. කොහොම කරත් කියවෙන්නේ එකම දෙයක් තමයි. ඒ තමයි සමස්ත විශ්වය ඇතුලේ අපි කොයි තරම් කුඩා අංශුවක් ද කියන එක. අපි කොච්චර පොඩිද කියන එක මේ අනන්ත විශ්වය එක්ක ගත්තම.

ආලෝක ධාරාවක් ඇතුලේ සැඟවිලා තිබෙන පොඩිම පොඩි අංශුවක් වගේ තිබ්බ මේ පෘතුවි සෙල්ෆිය දැක්ක කාල් සේගන් මවිත වෙනවා. ඊට පස්සේ ඔහු තමන් ගැනම අවලෝකනය කරනවා. දර්පණ අවධිය. දර්පණය ඉස්සරහා ඉන්න මම. ඔබේ ඇස තුළ මම කවුද? ඔබ...ඔව් ඔබ දූවිල්ලක්... ඇසට නොපෙනෙන දූවිලි අංශුවක්...එච්චරයි... (spec caught in a magnificent beam of light). ඕක තමයි අපි දිහා අහම්බෙන් හැරිලා බලපු වොයේජර් යානාවේ අවසන් ක්ෂිතිමය පණිවිඩය.

ඊට පස්සේ කාල් සේගන් ලෝක ප්‍රසිද්ධ පොතක් ලියනවා. ඒකෙ නමත් 'සුදුමැළි නිල් තිත' (Pale Blue Dot). ඒ පොතේ ඔහු මෙහෙම කියනවා. 'සියළු කඳුළු සහ සියලු සිනහවන්, සියළු සාමාන්‍ය මිනිසුන් සහ සියළු ධන කුවේරයන්, සියළු කුමාරවරුන් සහ සියළු කුමාරිකාවන්, සියළු අම්මාවරුන් සහ සියළු පියවරුන්, උපදින්නට ඉන්න සියළු කිරිකැටියන්, ගලාගිය සියළු ලේ සහ සියළු ජලය, මහත් වෙහෙසින් ගොඩ නැගූ සියළු අධිරාජ්‍යන්, සියළු සත්‍ය සහ සියළු අසත්‍යයන්, සියළු හොඳ සහ සියළු නරක පාලකයින්, පුපුරා ගිය සියළු ගිණි අවි සහ සියළු බෝම්බ, සියළු විද්‍යාවන් සහ සියළු ආගම්, සියළු දන්නා සහ සියළු නොදන්නා දේ යන සියල්ල තියෙන්නේ මේ පුංචි තිත තුළ. දූවිලි වළාවක් අතර හැංගිලා තියෙන මේ දූවිලි අංශුව තුළ'.

තව වසර හතළිස් දාහකින් මෙපිට වොයේජර් යානයට වෙන කිසිම අභ්‍යාවකාශ වස්තුවක් හමු වෙන්න නියමිත නැහැ. ඒ කියන්නේ බලංගොඩ මානවයාගේ කාලේ ඉඳන් අද දක්වා කාලයක් තව බලන් හිටියත් තවත් නිවසක් අපිට මෑත අනාගතයේ හමු වෙන්නේ නැහැ. 'උඹලට තියෙන්නේ මේ අබ ඇටේ විතරයි. ඒක රැක ගනිල්ලා'. ඒක තමයි ආපසු කිසිදා නොඑන වොයේජර් යානාවේ පණිවිඩය.

සේගන් මෙහෙම ලියනවා. 'මහා අහමක් (ego) දරාගෙන ඉන්න තරම් කිසිවක් අපි ළඟ නැහැ. විශ්වය පැත්තෙන් ගත්තොත් සියළු මහා අධිරාජ්‍යයන් යනු තත්පරෙන් අලුක්කාලක අංශු පැවැත්මක් පමණයි. අපි දන්නේ කොපමණ පොඩ්ඩක් ද? ඒ දන්නා පොඩි දේ වෙනුවෙන් අප කොතරම් එකිනෙකා මරා ගන්නවද? අප ඉන්නේ කිසිසේත් අනෙක් අයට වඩා වරප්‍රසාදිත තැනක නොවෙයි. අප දන්නා අනාගතය තුළ කිසිවෙක් අපේ උදව්වට නොඑනු ඇති'.

'අප මේ ලෝකයට පැමිණ ඇත්ද? ඔව්, නිසැකවම. අප මේ ලෝකයේ සංහිදියාවෙන් පදිංචි වී ඇත්ද? එය සැක සහිතයි. ඒ නිසා අපිට ජීවය දී ඇති මේ පුංචිම පුංචි විශ්ව අංශුව ආදරයෙන් රැක ගනිමු. පෝෂණය කරමු. වගකීම් සහගත වෙමු. අප දන්නා එකම නිවස ඒ කුඩා මළානික නීල තිලකයයි'.

වොයේජර් 1 එවපු අනපේක්ෂිත පෘතුවි සෙල්ෆියෙන් පස්සේ කාල් සේගන්ට ලියවුණේ එහෙමයි.

('ඒ මළානික නීල තිලකය' කියල ටයිටල් එක දාන්න හදල පස්සේ 'පෘතුවි සෙල්ෆිය' කියල දැම්මා. ඔයාලට කැමති එකක් ඔයාල දාගන්න).

Image@NASA